Dostojewski Fiodor; Zbrodnia i kara;...bo upijam się na smutno, picie napełnia mnie wstrętem, a poza piciem cóż pozostaje?
Dostojewski Fiodor; Zbrodnia i kara;
Człowiek jest podły. I jest podłym ten, kto go zwie podłym.
Dostojewski Fiodor; Zbrodnia i kara;
Dlaczego, dlaczego myśl moja była głupsza od innych myśli i teorii, które się roją i zderzają jedna z drugą na świecie, odkąd ten świat istnieje? Wystarczy tylko popatrzeć na sprawę spojrzeniem całkowicie niezależnym, szerokim, wyzutym z utartych wpływów, a wtedy na pewno myśl moja wyda się bynajmniej nie tak... dziwna. O wy, groszowi mędrcy i negatorzy, czemu się zatrzymujecie w pół drogi.
Dostojewski Fiodor; Zbrodnia i kara;
Kłamstwo zawsze można przebaczyć; kłamstwo to rzecz pożyteczna, gdyż wiedzie do prawdy.
Dostojewski Fiodor; Zbrodnia i kara;
Nauka zaś powiada: ukochaj przede wszystkim siebie, wszystko bowiem w świecie zasadza się na korzyści osobistej. Gdy ukochasz tylko siebie to i własne interesy poprowadzisz jak należy, i opończa będzie cała.
Dostojewski Fiodor; Zbrodnia i kara;
Po co ma żyć? Jakie wytknąć sobie cele? Do czego dążyć? Żyć, aby istnieć? Ależ on i dawniej był tysiąc razy gotów oddać swoje istnienie dla idei, dla nadziei, nawet dla ułudy. Samo istnienie nigdy mu nie wystarczało, zawsze chciał czegoś więcej. Może to właśnie ta jego siła pragnień kazała mu wtedy uwierzyć, że jest człowiekiem, któremu wolno więcej od innych.
Dostojewski Fiodor; Zbrodnia i kara;
Wierzę tylko w swoją myśl zasadniczą. Polega ona na tym, że ludzie podług prawa przyrody dzielą się OGÓLNIE na dwie klasy: na klasę ludzi niższych, będących, że tak powiem, materiałem, który służy wyłącznie do wydawania na świat sobie podobnych, oraz na ludzi właściwych, to znaczy posiadających dar, czy talent, który im pozwala wygłosić w swoim środowisku NOWE SŁOWO. Oczywiście podklas jest tu bez liku, ale znamiona wyróżniające obu klas – są dość ostre: klasa pierwsza czyli materiał, to ogólnie biorąc ludzie z przyrodzenia zachowawczy, przykładni, ulegli i swą uległość miłujący. Uważam też, że powinni być ulegli, bo do tego są przeznaczeni i nie ma w tym nic zgoła, co by ich poniżało. Ludzie należący do drugiej klasy wszyscy przekraczają prawo, są burzycielami, albo są do tego... skłonni, zależnie od uzdolnień. Przestępstwa tych ludzi, naturalnie są względne i wielorakie; najczęściej domagają się oni w najróżniejszych wystąpieniach zniszczenia istniejącego stanu w imię lepszego. Lecz jeśli takiemu człowiekowi dla ziszczenia jego idei wypadnie stąpać chociażby po trupach, przez krew, to sądzę, że może on wewnętrznie, w zgodzie z sumieniem, zezwolić sobie nawet na pochód poprzez krew, co zresztą zależy od tej idei i jej rozmiarów. Ale powodów do wielkiego niepokoju nie ma: ogół prawie nigdy nie przyznaje im tego prawa, ścian ich i wiesza (mniej lub więcej) i w ten sposób, całkiem słusznie, wypełnia swe zachowawcze przeznaczenie, z zastrzeżeniem jednak, że w następnych generacjach tenże ogół wynosi tamtych ściętych na piedestał i otacza ich czcią (mniej lub więcej). Pierwsza klasa to zawsze władczyni teraźniejszości, druga klasa – to władczyni przyszłości. Pierwsi zachowują świat i go pomnażają liczebnie; drudzy pchają świat naprzód i kierują go ku oznaczonym celom. Jedni i drudzy maja pełne prawo istnieć.
Dostojewski Fiodor; Zbrodnia i kara;
Zrozumiałem wtedy, Soniu że władza tylko temu idzie do rąk, kto śmie nachylić się po nią i wziąć. Jeden, jeden tylko warunek obowiązuje: wystarczy odważyć się. Po raz pierwszy w życiu powziąłem wtenczas jedną myśl, której przede mną nikt i nigdy nie powziął. Nikt! Nagle, jasno jak słońce, ukazało mi się: czemuż dotychczas ani jeden człowiek nie ośmielił się i nie ośmiela, idąc obok tej całej głupoty, najprościej w świecie porwać ją za ogon i wyrzucić do diabła!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz