Danuta Wałęsa „Marzenia i tajemnice”

Danuta Wałęsa, Marzenia i tajemnice, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012, 546 s.

Bardzo osobista, szczera opowieść o życiu, miłości, rodzinie i politycznych przemianach. Z wspomnień wyłania się portret odważnej i mądrej kobiety, która pragnęła miłości i rodzinnego szczęścia, a znalazła się w centrum rewolucyjnych wydarzeń, które przetaczały się przez Polskę i jej małą kuchnię na gdańskim blokowisku. Często ponad siły zmęczona, pod nieobecność męża, który tworzył ruch Solidarności, Danuta była podporą rodziny. Śmiała, otwarta na ludzi, teraz, kiedy spełniła się jako matka i żona, znalazła czas dla siebie i dała światu opowieść o wielkiej historii i własnej rodzinie.

Mam ambiwalentne uczucia odnośnie tej książki. Danuta Wałęsa zdecydowała się opowiedzieć o swoim życiu i trzeba przyznać, nie było to życie przeciętnej Matki Polki, ale... jak tylko robi się ciekawie, pani Wałęsa z emocji nie pamięta prawie nic. Tym samym nie wnosi żadnych osobistych wspomnień o Sierpniu ’80, powrocie Wałęsy z internowania czy pięciu latach prezydentury męża. Skupia się najczęściej na mało istotnych kwestiach, sypie banałami i w sumie nie ma nic konkretnego do powiedzenia. Dzięki temu, że Lech Wałęsa stał się symbolem „Solidarności”, a potem prezydentem Polski, pani Danuta (rzeczywiście na imię ma Mirosława) miała niepowtarzalną okazję spotkać się z najbardziej znaczącymi ludźmi nie tylko w naszym kraju, ale i na świecie. I nic z tego nie wynika, nie wyniosła z tych spotkań nic, nie zrobiły na niej wrażenia, nie interesowały jej.

Czytając „Marzenia i tajemnice” miałam chwilami wrażenie, że czytam ni to gawędę, ni to zapis popołudniowych ploteczek prostej kobiety (swego czasu – wiecznie w ciąży) o mężu, co wolał politykę od rodziny. Nieufnie podchodzę do wszelkich autobiografii, bo człowiek z zasady nie będzie starał się przedstawić siebie w niekorzystnym świetle, jeśli już wspomni o popełnionym błędzie, to przy okazji znajdzie tysiąc i jedno usprawiedliwienie na swe postępowanie. Podobnie jest i w „Marzeniach i tajemnicach” – bohaterka kreuje się na osobę skromną, dzielną, samowystarczalną. Jakakolwiek pomoc okazywana jej rodzinie zawsze była tylko namiastką, czymś niewystarczającym, czymś, co biedna pani Wałęsa musiała potem dniami i nocami, w znoju i trudzie poprawiać, dopracowywać. Brak jest w tej kobiecie należytego dystansu i do siebie, i do innych. Brak prawdziwej pokory, brak wiedzy i pasji poznania.

A jednak nie żałuję czasu poświęconego na czytanie wspomnień Danuty Wałęsy (pisałam już na początku o ambiwalentnych uczuciach). Może i nie potrafiła wykorzystać okazji, jakie jej się przytrafiały, może tego nie potrzebowała. Była żoną polityka z przypadku, żyła na świeczniku, stała się celebrytką, ale czy to znaczy, że miała szczęśliwe życie? Szczęśliwe małżeństwo? Szczęśliwą rodzinę? W imię polityki ona i dzieci poświęcili aż nazbyt dużo. Nie można mieć wszystkiego. Danuta Wałęsa zdaje sobie z tego sprawę i chyba to jest najważniejsze. Chcemy czy nie, na zawsze nazwisko Wałęsy wpisało się w historię Polski, w „Marzeniach i tajemnicach” poznaliśmy bardziej prywatną jego twarz, bo któż zna lepiej męża niż jego żona?

Moja ocena: 4